Wat hebben een Nederlandse muurklimmer en twee wereldberoemde schilderijen van Vincent van Gogh gemeen? Octave Durham, beter bekend als “Okkie” of “The Spider-Man Thief,” bracht deze twee werelden samen in een van de meest spraakmakende kunstroven uit de moderne tijd. Voor liefhebbers van kunst, geschiedenis en true crime is zijn verhaal even fascinerend als verbijsterend. Maar wie is Octave Durham en hoe is hij een van de beruchtste kunstrovers ter wereld geworden?
In dit artikel duiken we in het leven van Octave Durham, verkennen we zijn meest notoire misdaad en bekijken we hoe de zaak uiteindelijk werd opgelost. Dit is een verhaal over criminaliteit, kunst en de lange hand van de wet.
Wie is Octave Durham?
Octave Durham werd geboren op 11 oktober 1972 in Amsterdam. Op jonge leeftijd kwam hij al in aanraking met het criminele circuit en ontwikkelde hij een reputatie als behendige inbreker. Zijn bijnaam “The Spider-Man Thief” dankt hij aan zijn indrukwekkende klimvaardigheden, waardoor hij toegang wist te krijgen tot moeilijk bereikbare plekken. Hoewel hij vooral bekend staat om zijn kunstroof, was hij eerder betrokken bij kleinere misdaden, zoals autodiefstallen en inbraken.
Durham groeide op in een wijk waar armoede en criminaliteit schering en inslag waren. Kunst had waarschijnlijk geen groot deel uitgemaakt van zijn opvoeding, maar zijn criminele talent in combinatie met ambitie bracht hem naar een duistere niche van de kunstwereld.
De Van Gogh-roof van 2002
Het hoogtepunt van Durham’s criminele carrière kwam op 7 december 2002, toen hij, samen met handlanger Henk Bieslijn, midden in de nacht het Van Gogh Museum in Amsterdam binnendrong. Het duo slaagde erin om, met behulp van een ladder en een brute klim, twee schilderijen van onschatbare waarde mee te nemen:
“Gezicht op de Zee bij Scheveningen” (1882)
“Het Uitgaan van de Hervormde Kerk te Nuenen” (1884-1885)
Beide werken zijn van enorme culturele en kunsthistorische waarde. “Gezicht op de Zee bij Scheveningen” is een van de weinige buitenwerken die Van Gogh nog in Nederland schilderde. “De Hervormde Kerk in Nuenen” heeft een persoonlijk tintje, aangezien het de kerk is waar de ouders van Van Gogh optraden.
De inbraak zelf duurde slechts vier minuten. Al snel was het museum in rep en roer; alarmsystemen gingen af, glas brak, maar het tweetal wist razendsnel te ontsnappen. Hoewel ze een gestolen auto gebruikten om weg te komen, werden ze aanvankelijk niet geïdentificeerd.
Hoe werden Octave Durham en zijn partner gepakt?
Het verhaal van de Van Gogh-roof bleef lang een mysterie. Pas in 2003, na intensief speurwerk van de Nederlandse politie en Interpol, werd Durham gearresteerd in Spanje. Zijn arrestatie kwam mede doordat hij opschepte over zijn criminele daad en contact had gezocht met kopers op de zwarte markt.
Tijdens zijn proces in Nederland verklaarde Durham dat de roof niet was ingegeven door waardering voor kunst, maar puur door financiële motieven. Hij had de waarde van de schilderijen fors overschat, aangezien de werken vrijwel onverkoopbaar waren zonder hun illegale herkomst te verduidelijken.
Durham werd schuldig bevonden en in 2004 veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf. Zijn handlanger, Henk Bieslijn, kreeg een vergelijkbare gevangenisstraf opgelegd.
De kunstwerken keert terug in 2016
Hoewel Durham de schilderijen verkocht aan criminelen in Italië, werden de werken pas jaren later teruggevonden. Dankzij de Italiaanse politie, die onderzoek deed naar georganiseerde misdaadgroepen in Napels, werden de schilderijen in september 2016 ontdekt in een pand dat eigendom was van de beruchte clan van de Camorra. Hoewel beide schilderijen schade hadden opgelopen, met name aan de randen, waren ze grotendeels intact.
De terugkeer van de werken was een emotioneel moment voor het Van Gogh Museum en kunstliefhebbers wereldwijd. Het herinnerde iedereen eraan hoe kwetsbaar culturele erfgoederen kunnen zijn, maar ook hoe vastberaden autoriteiten zijn om dit soort misdaden aan te pakken.
Hoe kijkt Octave Durham nu terug?
Sinds zijn vrijlating heeft Octave Durham, tot verbazing van velen, openlijk gesproken over zijn criminele daden. Hij werkte zelfs mee aan een documentaire, waarin hij uitlegde hoe hij de kunstroof uitvoerde. Hoewel hij zich presenteert als iemand die spijt heeft, blijft hij een controversieel figuur in de wereld van kunstmisdaad. Sommigen zien hem als een meesterlijke crimineel, terwijl anderen hem veroordelen als een roekeloze dief zonder respect voor culturele schatten.
Wat leren we van dit verhaal?
De zaak van Octave Durham herinnert ons eraan hoe belangrijk het is om musea en kunstwerken te beschermen tegen diefstal. Het benadrukt ook hoe kunst, zelfs als het onverkoopbaar is op de open markt, vaak het doelwit blijft van criminelen die hun leven willen verbeteren door te profiteren van wat onbetaalbaar is.
Voor kunstliefhebbers, museumbezoekers en zelfs diegenen met een interesse in true crime, biedt het verhaal van “The Spider-Man Thief” een fascinerend inkijkje in de wereld van kunstcriminaliteit.
Wat kan jij doen om kunst te beschermen?
Kunst is een onschatbaar onderdeel van onze cultuur en identiteit. Door regelmatig musea te bezoeken, kunst te waarderen en je stem te laten horen over het belang van culturele bescherming, draag je bij aan de veiligheid en waardering van deze schatten.
Wil je meer spannende verhalen uit de kunst- en misdaadhistorie lezen? Schrijf je dan in voor onze nieuwsbrief en blijf op de hoogte!
